Književnost je i umetnost i nauka – i tekstualna produkcija i interdisciplinarni diskurs. Zahvaljući proučavanju književnosti stiču se veština tumačenja i analize teksta ali i sposobnost kreativnog pisanja, koje dovodi do novog beletrističkog dela. Kao što mozak koordiniše obe svoje hemisfere, gde je desna zadužena za prostorno poimanje, predstavu trodimenzionalnosti, ritam, imaginaciju, celovitost (geštalt), imaginaciju, sanjarenje i boje, a leva za reči, brojeve, logiku, nizove, linearnost, analizu i generisanje lista, tako i književnost koordiniše svoju imaginativnu i svoju logičku stranu. Povezivanje prividno nespojivih umetnosti (na primer, književnosti i arhitekture, muzike i vajarstva), kao i povezivanje književnosti sa prirodnim naukama poput matematike i fizike, kreativan je podsticaj za izgradnju neuronskih spojeva, sinapsi, koje omogućavaju slobodnije kretanje i u domenu umetnosti i u tzv. domenu prirodnih nauka.
Da bismo celovitije mogli da sagledamo valentnost književnosti, moraćemo da savladamo predrasudu po kojoj se o književnosti (umetnosti) ne može govoriti sa prirodnjačke tačke gledišta. To možemo pokazati na primeru fizičkog pojma entropije, koji u književnosti ukazuje na meru neuređenosti teksta. U tu svrhu možemo navesti i pojmove analitičke geometrije kao što su elipsa, hiperbola i parabola, koji u književnosti označavaju dve stilske figure i priču sa okvirom, te hemijski pojam disocijacije, koji u književnom slučaju disocijacije lirskog subjekta, označava razlaganje (psihičko raspadanje) „ja” u pesmi.
U našem intermedijalnom sagledavanju knjževnosti u nastavnom procesu stavljamo fokus na dodire sa ostalim umetnostima, pre svega sa muzikom. Surioovski potvrđujemo da među umetnostima postoji neka vrsta saglasja. To srodstvo ilustrujemo činjenicama: da se etnomuzikologija, preko sinkretizma dodiruje sa narodnom književnošću, da je „Fuga smrti” Pola Selana inspirisana muzičkim oblikom – fugom, da je programska muzika nastala na fonu nemuzičkog materijala, da vagnerovska opera predstavlja „totalnu umetnost” u kojoj se sve umetnosti dodiruju. Svi ovi primeri u nastavi nas vode do korelacije. Korelativna ili integrisana nastava podrazumeva razlaganje barijera među predmetima, formiranje zajedničkih pojmovnika za združene predmete i radioničku praksu gde se, koristeći sredstva obe umetnosti, proizvode komparativoestetički artefakti: kompozicije, eseji, vizuelne partiture itd.
Učenici koji prođu kroz komparativno-estetičke radionice, mahom imaju potrebe da kreativno razrađuju ideje na drugim književnim i muzičkim delima, a neretko požele da uključe i druge vidove umetničkog izražavanja: slikarstvo, pokret i dramu. U ovakvom nastavnom procesu svi dobijaju, vreme časa se psihološki skraćuje a zadovoljstvo produžava.
Odnos dece (učenika) i vaspitača/-ica, učitelja/-ica, nastavnika/-ica i profesora/-ica funkcioniše po principu pozitivne povratne sprege. Didaktički put poput ovog, trasira otvorene metodičke trajektorije.
Naslovna fotografija: Etnomuzikolog F. Densmor snima poglavicu plemena Crno stopalo, 1916 godina
dr Vladimir B. Perić je koordinator SIG-a Nastavnici, čija je osnovna programska aktivnost umrežavanje članova Mense zaposlenih u prosveti sa ciljem kreiranja podsticajne nastavne prakse i za nastavnike i za učenike.